انواع بار فله و روش های حمل و نقل بار فله

برخی از اقلام و کالاها به دلیل اینکه به صورت کلی و حجمی در بازارها به خرید و فروش می رسند، نیازمند بسته بندی خاصی نیستند ولی در کانتینرهای خاص و با روشهای مختلفی بارگیری و جابجا می شوند. در این مطلب به دنبال تعریف انواع بار فله و روشهای حمل و نقل بار فله هستیم.

درواقع حمل بار فله ای نوعی از حمل کالا است که در آن مواد در مخازن ویژه ای بسته به نوع بار حمل می شوند و این مخازن توسط وسایل نقلیه گوناگونی حمل می شوند.

امروزه، حمل و نقل های فله ۲۱٪ ناوگان های بازرگانان جهان را تشکیل می دهند و اندازه آن از حامل های مجهز به مینی فله تا کشتی های سنگ معدن ماموت است که قادر به حمل ۴۰۰۰۰۰ تن بار سنگین وزن هستند. کره جنوبی بزرگترین سازنده واحدهای باربری فله است.

بار فله خشک:

کالاهای فله جامد یا خشک هر ماده ای است که می تواند در کارخانه، معدن، مزرعه یا محل اصلی منبع آن ارسال شود و عموماً شامل استفاده از جرثقیل، سیلو، حباب یا تسمه نقاله برای ذخیره سازی آنها می باشد. این نوع محموله بسیار متنوع است، به این دلیل که می تواند دانه هایی مانند سویا یا گندم، مواد معدنی مانند زغال سنگ یا بوکسیت، مواد شیمیایی مانند کود یا رزین و سایر عناصر مانند چوب یا نمک را شامل شود.

از حمل کننده های فله ای برای حمل و نقل این نوع کالاها استفاده می شود، شامل کشتی های بزرگ تجاری مخصوص حمل کالاهای فله جامد.

مواد فله خشک عمدتا به شرح زیر است:

•  مواد فله خشک دانه ای مانند گندم‌، جو‌، ذرت‌، سویا‌، برنج‌، شکر و غیره.
•  مواد فله خشک پودری نظیر مواد معدنی یا کارخانه ای‌، مانند انواع مختلف خاک رس و یا پودر آلومینیوم و سیمان.
•  مواد فله خشک کلوخی نظیر انواع مختلف سنگ های معدنی و فلزی که به صورت ریز و درشت حمل می‌گردند.

بار فله مایع:

از طرف دیگر کالاهای فله ای مایع، هر ماده ای است که با استفاده از خطوط لوله و ایستگاه های پمپاژ ، می تواند آزادانه ، به طور عادی بارگیری و با تخلیه از کشتی حرکت کند. بر خلاف محموله های فله ای جامد، این نوع فله در مخازن یا سپرده هایی که مخصوص نگهداری مواد مایع طراحی شده اند، منتقل می شوند. این نوع کالاها شامل مواد شیمیایی یا مواد غذایی به شکل مایع (مانند روغن نباتی)، روغن و گاز طبیعی و همچنین مشتقات آنها. به طور کلی بار فله مایع به ۴ دسته تقسیم می شوند، نفت خام، تولیدات تصفیه شده نفت نظیر (گازوئیل، نفت سفید یا بنزین)، مواد خوراکی فله مایع، مواد گازی مایع شده (مانند گازهای مایع پروپان‌، متان‌، اتان).

حمل ونقل بار فله به صورت ریلی

بار فله از طریق ریلی نیز حمل و نقل می شود. حمل بار فله در حمل ریلی به سه دسته تقسیم می گردد. واگن مسقف، لبه کوتاه و لبه بلند. روش بارگیری و تخلیه هر کدام متناسب با نوع بار متفاوت است. انتخاب مناسب ترین وسیله و روش برای بارگیری و تخلیه از اهمیت زیادی برخوردار است.

حمل و نقل بار فله به صورت هوایی

محموله ‌های هوایی دارای بین وجهی هستند؛ اما کانتینرهای آن‌ها بسیار متفاوت و از نوع کانتینرهای بین وجهی محموله ‌های هوایی هستند. محموله‌های کانتینری هوایی سبک تر و آسیب پذیرتر هستند. در حمل و نقل بین وجهی هوایی، معمولاً منظور مفهوم بسته بندی کانتینر حمل بین وجهی هوایی در مکان صادر‌کننده، حمل آن به فرودگاه و در پایان، بار زدن کانتینرها به کامیون در مقصد است. گاهی حمل و نقل دریایی و هوایی با هم مورد استفاده قرار می‌گیرند، به‌ طوری‌که محموله ‌ها از طریق دریا حمل شده و سپس تحویل هواپیما داده می ‌شود.

کشتی های فله بر

کشتی فله بر (Bulk carrier )، نوعی کشتی تجاری است که برای ترابری کالاهای بسته بندی نشده و فله ای به کار گرفته می شود. ۸۲ درصد از کشتی های حمل بار فله در آسیا ساخته شده اند. در حمل و نقل های فله ، خدمه مطابق با قوانین بین المللی دریایی، در مدیریت بهره برداری و نگهداری از کشتی در ایمنی ، ناوبری ، نگهداری و مراقبت از محموله مشارکت دارند. عملیات بارگیری از نظر پیچیدگی متفاوت است و بارگیری و تخلیه بار می تواند چندین روز طول بکشد. وابسته به تجهیزات ترمینال یا از نوع دنده ای (دارای جرثقیل برای کشتی) باشند. تعداد خدمه می توانند از سه نفر در کوچکترین کشتی ها تا بیش از ۳۰ نفر در بزرگترین آنها باشند.

کشتی حمل بار فله خشک (Bulk Carrier Dry)

این کشتی دارای موتور محرکه ‌ای در قسمت عقب بدنه و انبارهای بزرگ مخصوص حمل کالای فله است. انبارها توخالی، یک طبقه و به شکل قیف مانند بوده و درب‌ های آن‌ ها بر روی عرشه قرار گرفته ‌است.

این کشتی بیشترین تناژ حمل کالاهایی از قبیل سنگ آهن، زغال سنگ و غلات را در جهان دارد.

کشتی حمل بار فله مایع (Liquid Bulk Carrier)

به کشتی‌هایی که برای حمل بار فله مایع ساخته شده، تانکر گویند و انواع این کشتی از لحاظ نوع باری که حمل می‌کند عبارتند از:

• نفتکش (Oil Tanker) شامل تانکرهای حمل فرآورده نفتی و نفت خام
• تانکر حمل گاز مایع(Liquid gas carrier ) شامل تانکرهای حمل گاز LNG و گاز LPG
• تانکر حمل مواد شیمیایی (Chemical carrier)